این مزایا موجب شد تا از چند سال پیش دستاندرکاران صنعت خودرو در کشورمان نیز تولید و استفاده از این موتورها در خودروهای سواری دیزلی را مدنظر قرار دهند. پس از رونمایی نخستین موتور دیزل سبک در ماههای نخست سالجاری، چندی پیش نیز نخستین خودرو سبک دیزلی با راهاندازی خط تولید وانت گازوئیلسوز زامیاد به بهرهبرداری رسید. همچنین خودروسازان اعلام کردهاند که درصورت ادامه حمایتهای مالی دولت، نخستین موتور دیزلی سواری کشور در نیمه دوم سال90 به تولید انبوه خواهد رسید؛ موتوری که مقرر است روی خودروی سمند سوار شده و قابلیت رقابت با موتورهای دیزل روز دنیا را داشته باشد. با وجود این اقدامات روند توسعه استفاده از این نوع خودروها چندان مطلوب نبوده و اکنون تأمین گازوئیل مناسب، به معضلی تبدیل شده است.
گرچه تصور اولیه مردم از خودروهای سواری دیزلی بیانگر خودروهایی با مصرف سوخت و آلایندگی بهمراتب بیشتر نسبت خودروهای بنزینسوز است اما فناوری پیشرفته تولید اینگونه موتورها شرایطی را فراهم ساخته که خودروهای دیزلی سواری از مصرف سوخت و آلایندگی کمتر و پیمایش بیشتری نسبت به موتورهای مشابه بنزین سوز برخوردار هستند. موضوعی که در مراسم رونمایی وانت دیزلی زامیاد نیز بر آن تأکید شد. همچنین دستاندرکاران صنعت خودرو وعده کردهاند موتور دیزلی ساخت داخل که قرار است روی خودروی سمند نصب شود از استاندارد آلایندگی یورو پنج برخوردار بوده و از مصرف سوخت 5 لیتر در 100 کیلومتر برخوردار خواهد بود. در واقع سوخت موتور دیزل سواری نسبت به موتور بنزینی حدود30 درصد کمتر بوده و آلودگی مونواکسید و دی اکسید کربن آن نیز نسبت به موتور بنزینی کمتر و گشتاور بالاتری دارد.
افزایش سهم دیزل
مزایای استفاده از خودروهای دیزلی موجب شده است تا دولت نسبت به برنامهریزی برای افزایش سهم گازوئیل در سبد سوخت خودروها اقدام کند چرا که مصرف گازوئیل نسبت به بنزین از راندمان بالاتری در موتور خودروها برخوردار است. بر این اساس تولید موتور پایه
گازوئیل سوز در وانتنیسانهای 2400 و 2800 مدنظر قرار گرفت و نخستین وانتنیسان
گازوئیل سوز توسط شرکت زامیاد با مصرف سوخت در سیکل ترکیبی 9 لیتر به ازای
هر 100 کیلومتر به بازار عرضه شد.
همچنین به اعتقاد کارشناسان، میزان متوسط مصرف سوخت در موتورهای پایه گازوئیل سوز پایین بوده و در وانت نیسانهای جدید، مصرف 8 لیتر گازوئیل در 100 کیلومتر پیمایش، پیشبینی شده و این امکان وجود دارد تا مصرف سوخت در خودروهای سواری گازوئیل سوز به 4 تا 5 لیتر در 100کیلومتر پیمایش نیز کاهش یابد. خودروهای سواری دیزلی با دارا بودن استاندارد یورو5، کاهش میزان مصرف سوخت در مقایسه با خودروهای بنزین سوز و بالا بودن عمر قطعات یدکی از ویژگیهای خوبی برخوردار هستند که حتی بومیسازی نخستین موتور ملی دیزل سواری را توجیهپذیر ساخته است.
از سوی دیگر براساس هدفگذاریهای انجام شده مقرر است تا سهم گازوئیل در سبد سوختی تا پایان برنامه پنجم توسعه به 5 درصد و تا انتهای چشمانداز 20 ساله به 7/17درصد افزایش یابد. اما برای افزایش سهم گازوئیل در سبد سوختی، شرکت ملی نفت بهعنوان تأمینکننده سوخت خودروها باید با هماهنگی بیشتر برنامههای عملیاتی برای تأمین سوخت مناسب اینگونه خودروها را داشته باشد.
این در حالی است که پیشتر با تصمیم نمایندگان ویژه رئیسجمهوری، ترکیب سبد سوخت ناوگان حملونقل سبک کشور تا پایان سال 1393 بهترتیب، از بنزین و گازوئیل با 70 درصد سهم، CNG و LPG با 25 درصد سهم و هیبرید و سایر سوختها 5 درصد سهم تعیین شده بود. اما بهنظر میرسد تحقق این هدف بهدلیل نبود گازوئیل مناسب برای تأمین سوخت با چالشهای بسیاری مواجه است.
سد پیشروی خودروهای سواری دیزلی
با جدیتر شدن مباحث مطرح در زمینه استفاده بیشتر از خودروهای سواری دیزلی و افزایش سهم گازوئیل در سبد مصرف سوخت کشور، اکنون دستاندرکاران صنعت خودرو تأمین و عرضه گازوئیل غیراستاندارد تولید داخل را به منزله سدی در برابر واردات خودروهای دیزلی قلمداد کرده و معتقدند حتی درصورت تأمین گازوئیل کم گوگرد امکان عرضه دو نوع گازوئیل در جایگاههای عرضه سوخت وجود ندارد.
اکنون میزان گوگرد موجود در گازوئیل تولید شده در پالایشگاههای داخلی حدود 8 هزار پی.پی.ام است که باید با اجرای طرحهای بهینهسازی و بهبود کیفیت، میزان گوگرد موجود در این فراورده نفتی به 50 پی پیام کاهش یافته تا قابل استفاده در موتورهای دیزلی خودروهای سواری باشد.
دبیر سابق انجمن خودروسازان با تأکید بر کیفیت پایین گازوئیل تولید داخل، میگوید: مصوبه کمیسیون تلفیق مبنی بر لغو ممنوعیت واردات خودروهای دیزلی در حالی مطرح است که میزان ناخالصی موجود در گازوئیل کشور 160 برابر استاندارد جهانی است.
داوود میـرخــانیرشتی، میافزاید: اکنون میزان گوگرد موجود در گازوئیل تولید داخل 8 هزار
پی.پی.ام اما سطح استاندارد آن 50 پی.پی.ام است. با این روند، ناخالصی موجود در گازوئیل تولید داخل به نازل پمپهای انژکتوری صدمه وارد میکند. وی میگوید: در برنامه چهارم توسعه مقرر شده تا کیفیت سوخت تولید داخل بهبود یابد با این وجود هماکنون فقط پالایشگاههای بندرعباس و اراک سوخت استاندارد تولید میکنند و سوخت 6 پالایشگاه دیگر غیراستاندارد است.
میرخانی رشتی تصریح میکند: پس از2سال نامه نگاری بین خودروسازان و شرکت پالایش و پخش، این شرکت اعلام کرده که درصورت تأمین بودجه لازم، پالایشگاهها تا سال 91 برای تولید سوخت استاندارد نوسازی خواهند شد. از سوی دیگر برخی دستاندرکاران مانند بیژن نامدار زنگنه، وزیر سابق نفت معتقدند، ساخت پالایشگاه در کشور صرفه اقتصادی نداشته و واردات سوخت مقرون به صرفه است اما اکنون واردات سوخت نیز به مسئله راهبردی تبدیل شده و این امر، احداث پالایشگاه در کشور را از اهمیت بالایی برخوردار ساخته است.
واردات گازوئیل کمگوگرد
گلایههای برخی دستاندرکاران صنعت خودرو در زمینه نبود سوخت مناسب برای خودروهای دیزلی سواری موجب شد تا برخی مسئولان وعده واردات و عرضه گازوئیل کم گوگرد را مطرح کنند. مدیرعامل شرکت بهینهسازی مصرف سوخت با اشاره به ورود وانت نیسان پایه گازوئیل سوز به بازار، از واردات و توزیع گازوئیل کم گوگرد از سال آینده خبر داده و میگوید: با ورود خودروهای پایه گازوئیلسوز امکان تأمین و عرضه دو نوع گازوئیل معمولی و وارداتی در جایگاهها فراهم میشود.
عباس کاظمی، میافزاید: برای تأمین سوخت خودروهای پایه گازوئیل سوز، واردات و توزیع گازوئیل کم گوگرد با استاندارد یورو چهار و پنج از سال آینده در دستور کار قرار دارد.
وی با بیان اینکه باید همزمان با ورود خودروهای پایه گازوئیل سوز، امکان تأمین و عرضه دو نوع گازوئیل معمولی و وارداتی در جایگاههای سوخت کشور فراهم شود، تصریح میکند: کار عملیاتی این دو نوع سوخت با شرکت ملی پالایش و پخش فراوردههای نفتی است که باید ساز و کار عرضه دو نوع گازوئیل را در جایگاههای سوخت فراهم کند.
اکنون اقداماتی برای توزیع دو نوع گازوئیل معمولی و وارداتی از طریق سامانه هوشمند سوخت در برخی از جایگاههای کشور فراهم شده و اخیرا نیز با رونمایی از نخستین موتور پایه گازوئیل سوز ساخت داخل، امکان بومیسازی تولید این موتورها در کشور فراهم است.
وی با بیان اینکه اکنون طرحهای بهبود کیفیت برای ارتقای عدد اکتان بنزین و حذف گوگرد از گازوئیل در پالایشگاههای داخلی در حال انجام است، میگوید: پیشبینی میشود تا سال 1390 امکان تولید بنزین و گازوئیل با کیفیت بالاتر در پالایشگاههای داخلی فراهم شود.
موتور دیزل سبک جدید
همچنین رئیس هیأت مدیره شرکت صنعتی و تولیدی دیزل سنگین ایران از آمادهسازی و ایجاد کارگاه و خط جدید تولید موتورهای دیزل سبک روی خودروهای سواری در شهرستان آمل خبر داده است.سید مصطفی میرسلیم با بیان این مطلب اعلام کرده است: کارگاه این مجموعه در این شرکت آماده و برای تجهیز منتظر نهایی شدن قرارداد با خودروسازان داخلی است.
وی با اشاره به اینکه نخستین موتور دیزل سبک برای خودروهای سواری روی سمند آماده و نصب خواهد شد، میافزاید: تمامی این مراحل اکنون در ایران خودرو در حال انجام است.میرسلیم با اشاره به اینکه نصب موتورهای دیزل سبک روی خودروهای سبک تجاری نظیر نیسان و وانت بار، مراحل پایانی آزمایشهای فنی را پشت سر میگذارد از تولید 60 هزار دستگاه از این نوع موتورها خبر داده است.
وی با تأکید بر اینکه نسل جدید خودروهای سواری در آینده با موتورهای دیزلی خواهد بود اعلام کرده است، نسل جدید این نوع خودروها از آلایندگی کمتر زیستمحیطی به نسبت خودروهای بنزین سوز فعلی برخوردار خواهد بود. همچنین مصرف سوخت خودروهای دیزل سبک 30 درصد کمتر از خودروهای دیزل سنگین بوده و در مسافتهای طولانی نیز مفید است.